Φρίκη στο πιάτο σας: τροφοφοβίες που βλάπτουν την υγεία σας

Αγχώδης διαταραχή, συνεχής και υπερβολικός φόβος… Οι φοβίες του ενός ή του άλλου επηρεάζουν τη ζωή πολλών από εμάς. Και αν όλα είναι λίγο-πολύ ξεκάθαρα και απλά με τον φόβο των υψών, των κλειστών χώρων, των αράχνων και των φιδιών (πολλοί καταφέρνουν να τα συνηθίσουν ή προσπαθούν να αποφύγουν τις σκανδάλες), τότε είναι πολύ πιο δύσκολο με τις τροφοφοβίες. Μπορεί να είναι πολύ επιβλαβή για την υγεία μας και η αποφυγή ερεθισμάτων μπορεί να είναι αρκετά προβληματική.

Φοβάστε… φαγητό; Ακούγεται περίεργο, και όμως ένας τέτοιος εμμονικός φόβος συμβαίνει και ονομάζεται cybophobia. Συχνά συγχέεται με την ανορεξία, αλλά η κύρια διαφορά είναι ότι οι ανορεξικοί φοβούνται πώς το φαγητό θα επηρεάσει τη σιλουέτα και την εικόνα του σώματός τους, ενώ τα άτομα με cybophobia φοβούνται το ίδιο το φαγητό. Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που υποφέρουν και από τις δύο διαταραχές ταυτόχρονα.

Ας αναλύσουμε τα κύρια συμπτώματα της cybophobia. Αυτό, παρεμπιπτόντως, δεν είναι τόσο απλό: στον σύγχρονο κόσμο, όπου η έμφαση δίνεται στον υγιεινό τρόπο ζωής, η πλειοψηφία αρνείται πολλά προϊόντα. Εν:

  1. Τα άτομα με κυβοφοβία στις περισσότερες περιπτώσεις αποφεύγουν ορισμένα τρόφιμα που τους έχουν γίνει αντικείμενο φόβου – για παράδειγμα, ευπαθή, όπως η μαγιονέζα ή το γάλα.
  2. Οι περισσότεροι κυβοφοβικοί ασθενείς ανησυχούν εξαιρετικά για τη λήξη του προϊόντος. Μυρίζουν προσεκτικά τα τρόφιμα που πρόκειται να λήξουν και τείνουν να αρνούνται να τα φάνε.
  3. Για τέτοιους ανθρώπους είναι πολύ σημαντικό να δουν, να ξέρουν, να καταλάβουν πώς παρασκευάζεται το πιάτο. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο άτομο μπορεί να αρνηθεί μια σαλάτα με θαλασσινά εάν το εστιατόριο δεν βρίσκεται στην ακτή.

Εκτός από την κυβοφοβία, υπάρχουν και άλλες φοβίες για τα τρόφιμα.

Ο φόβος του οξέος στη γλώσσα (Acerophobia)

Αυτή η φοβία αποκλείει από τη διατροφή των ανθρώπων οποιαδήποτε εσπεριδοειδή, ξινή καραμέλα και κάθε άλλη τροφή που προκαλεί μυρμήγκιασμα στη γλώσσα ή μια περίεργη, δυσάρεστη αίσθηση στο στόμα.

Φόβος, αποστροφή για τα μανιτάρια (Mycophobia)

Ο κύριος λόγος για αυτόν τον φόβο είναι η βρωμιά. Τα μανιτάρια μεγαλώνουν στο δάσος, στο έδαφος, «στη λάσπη». Για τους περισσότερους από εμάς, αυτό δεν είναι πρόβλημα: απλά πλύνετε τα μανιτάρια και μπορείτε να ξεκινήσετε το μαγείρεμα. Για όσους είναι επιρρεπείς στη μυκοφοβία, μια τέτοια προοπτική μπορεί να προκαλέσει συντριπτικά συναισθήματα φόβου και ακόμη και ταχυκαρδία.

Φόβος για το κρέας (Carnophobia)

Αυτή η φοβία προκαλεί ναυτία, πόνους στο στήθος, σοβαρή ζάλη από ένα μόνο είδος μπριζόλας ή μπάρμπεκιου.

Φόβος για τα λαχανικά (Λακανοφοβία)

Όσοι πάσχουν από αυτή τη φοβία όχι μόνο δεν μπορούν να φάνε λαχανικά, αλλά δεν μπορούν καν να τα μαζέψουν. Ακόμη και η θέα ενός λαχανικού σε ένα πιάτο μπορεί να τρομάξει ένα τέτοιο άτομο. Στο πράσινο, όμως, ο φόβος δεν ισχύει.

Φόβος κατάποσης (Φαγοφοβία)

Μια εξαιρετικά επικίνδυνη φοβία που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Τα άτομα που πάσχουν από Φαγοφοβία μπερδεύονται με τους ανορεξικούς. Ένας παράλογος φόβος της κατάποσης προκαλεί συνήθως ένα εξαιρετικά ισχυρό αντανακλαστικό φίμωσης στους ασθενείς.

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΟΦΟΒΙΩΝ

Γιατί οι άνθρωποι αναπτύσσουν ορισμένες φοβίες; Υπάρχουν αρκετοί λόγοι: τόσο μια γενετική προδιάθεση για άγχος, όσο και αρνητικές αναμνήσεις ή περιστατικά που σχετίζονται με το φαγητό και ορισμένες εμπειρίες. Για παράδειγμα, η τροφική δηλητηρίαση ή μια αλλεργική αντίδραση μπορεί να αφήσει αρνητικές αναμνήσεις που σταδιακά εξελίσσονται σε φοβία. Μια άλλη πιθανή αιτία τροφοφοβιών είναι ο κοινωνικός φόβος και η σχετική δυσφορία.

Ο κοινωνικός φόβος είναι μια φοβία πανικού, ο φόβος της κρίσης. Για παράδειγμα, εάν όλοι γύρω από ένα άτομο ακολουθούν έναν υγιεινό τρόπο ζωής και ξαφνικά έχει μια αφόρητη επιθυμία να φάει γρήγορο φαγητό, μπορεί να αρνηθεί αυτήν την επιθυμία, φοβούμενος ότι θα κριθεί.

Όποια και αν είναι η αιτία, οι φοβίες είναι παράλογοι φόβοι και η αποφυγή ενός ερεθίσματος (όπως η αποφυγή ορισμένων τροφών) απλώς επιδεινώνει την κατάσταση.

Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CPT)

Ο στόχος είναι να βοηθήσει το άτομο να συνειδητοποιήσει ότι ο φόβος του είναι παράλογος. Μια τέτοια θεραπεία επιτρέπει στον ασθενή να αμφισβητήσει δυσλειτουργικές σκέψεις ή πεποιθήσεις ενώ έχει επίγνωση των συναισθημάτων του. Η CBT μπορεί να γίνει μεμονωμένα ή ομαδικά. Ο ασθενής έρχεται αντιμέτωπος με την εικόνα ή την κατάσταση που πυροδοτεί τις κρίσεις πανικού, ώστε να μην προκύψει φόβος. Ο γιατρός εργάζεται με τον ρυθμό του πελάτη, λαμβάνονται πρώτα οι λιγότερο τρομακτικές καταστάσεις και μετά οι πιο έντονοι φόβοι. Η θεραπεία στις περισσότερες περιπτώσεις (έως και 90%) είναι επιτυχής εάν το άτομο είναι πρόθυμο να υπομείνει κάποια ενόχληση.

θεραπεία εικονικής πραγματικότητας

Μια άλλη τεχνική που βοηθά τα άτομα με φοβίες να αντιμετωπίσουν το αντικείμενο που φοβούνται. Η εικονική πραγματικότητα χρησιμοποιείται για τη δημιουργία σκηνών που δεν ήταν δυνατές ή ηθικές στον πραγματικό κόσμο και είναι πιο ρεαλιστική από το να φανταζόμαστε ορισμένες σκηνές. Οι ασθενείς μπορούν να ελέγξουν τις σκηνές και να υπομείνουν περισσότερη έκθεση (οπτικοποίηση) από ό,τι στην πραγματικότητα.

Υπνοθεραπεία

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του και σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες και βοηθά στον εντοπισμό της βασικής αιτίας μιας φοβίας. Μια φοβία μπορεί να προκληθεί από ένα γεγονός που ένα άτομο ξέχασε, τον ανάγκασε να χάσει τις αισθήσεις του.

Είναι σημαντικό για ένα άτομο που είναι επιρρεπές σε αυτή ή εκείνη τη φοβία να συνειδητοποιήσει ότι οι κρίσεις πανικού και ο συνεχής φόβος μπορούν να αντιμετωπιστούν. Υπάρχουν βέβαια και φοβίες που απαιτούν πιο ενδελεχή και ενδελεχή αντιμετώπιση, αλλά στο τέλος μπορείς ακόμα και να απαλλαγείς από αυτές. Το κύριο πράγμα είναι να επικοινωνήσετε έγκαιρα με έναν ειδικό.

Σχετικά με τον προγραμματιστή

Άννα Ιβάσκεβιτς – Διατροφολόγος, Κλινική Διατροφική Ψυχολόγος, Μέλος της Εθνικής Ένωσης Κλινικής Διατροφής.

Αφήστε μια απάντηση